ΧΡΗΜΑΤΟΣΥΖΥΓΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Ο φίλος στην ανάγκη φαίνεται, ο καλός ο καπετάνιος στη φουρτούνα και η γυναίκα στη δύσκολη την ώρα, τότε που κάθεται η μπίλια της ρουλέτας στον αριθμό της αναποδιάς και οι στρόφιγγα του χρήματος στερεύει. Παλιές σοφίες, δοκιμασμένες στο χρόνο, που θέλουμε να αγνοούμε ενίοτε και να ξεχνάμε, αλλά η ίδια η ζωή φροντίζει να κυρώνει δια της αέναης υπενθύμισης. Άσε το Μελ Γκίμπσον να χορεύει και να καμώνεται ότι διαβάζει το θηλυκό νου. Αυτό που θέλουν οι γυναίκες είναι γνωστό από τα αρχαία χρόνια, που λέγαμε και στις εκθέσεις του σχολείου.

Λυπάμαι, κυρίες μου, αλλά το παρόν κείμενο είναι αρκούντως κυνικό. Το επικουρούν τα γεγονότα: Όπως οι Times του Λονδίνου και κατόπιν η Washington Post ανέφεραν πρόσφατα, η οικονομική κρίση που μαστίζει την Αμερική δεν πλήττει μόνο τους φτωχούς. Τα πολλά λεφτά δύσκολα έρχονται κι έυκολα γίνονται καπνός και στη Wall Street οι γιάπηδες και οι μεγαλο-executives βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα άνευ προηγουμένου μπαράζ διαζυγίων. Με το που το ταμείον πάει μείον, το πουλάκι πετάει.

Κακόμοιροι χαρτογιακάδες της Wall Street. Μέχρι το 2007, το μέσο μπόνους ενός μεγαλοπιασμένου χρηματιστή ή hedge fund manager υπερέβαινε το ένα εκατομμύριο δολάρια. Σήμερα, με τις κοτσάνες του Μπους στην πετρελαιοπαραγωγό Μέση Ανατολή , τη στεγαστική κρίση και τις βλακείες του Γρήνσπαν και του οικονομικού επιτελείου του Λευκού Οίκου σε βάθος σχεδόν δεκαετίας (βλ. πληρώνω για εισβολές σε ξένες χώρες εκδίδοντας ομολογιακούς τίτλους που πουλάω στους Κινέζους), το μέσο μπόνους στην οικονομική καρδιά της Νέας Υόρκης δεν υπερβαίνει τα διακόσια χιλιάρικα.

Οι άντρες συχνά καλαμπουρίζουμε λέγοντας ότι αν δεν ήταν για να ενυπωσιάζουμε τις γυναίκες, θα ήμασταν όλοι οικοδόμοι – διότι δε θα χρειαζόμασταν και πολλά λεφτά. Οι αριθμοί επιβεβαιώνουν το αστείο. Από τα μπόνους που δόθηκαν στη Wall Street το 2007, το έντεκα τοις εκατό πήγε σε γυναικεία ρολόγια και κοσμήματα. Αν προσθέσουμε τα ανάλογα ποσοστά για ρούχα, τσάντες, παπούτσια, γούνες, αρώματα, δείπνα, πριβέ κλαμπ, εσώρουχα, σουίτες, διακοπές και λοιπά έξοδα που σχετίζονται με το ασθενές (και καλά) φύλο, διαπιστώνουμε ότι τα λαϊκά άσματα «για τα λεφτά τα κάνεις όλα» και «εσύ θα μου τα φας» εκφράζουν θεμελιακές αλήθειες.

Συνεχίζουμε με αριθμούς, που αποτελούν αδιάψευστο κριτήριο. 44.000 δουλειές χάθηκαν από την αρχή της παρούσας κρίσης στον οικονομικό και χρηματοπιστωτικό τομέα των ΗΠΑ. Στη Νέα Υόρκη, την ίδια περίοδο, οι αιτήσεις διαζυγίων που αφορούν άνδρες με εισόδημα άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων ετησίως αυξήθηκαν κατά τριάντα τις εκατό. Με το που λιγόστεψε το παραδάκι, οι καθώς πρέπει κυρίες της Sex and the City κουλτούρας άρχισαν ομαδόν να λακίζουν.

Τι κι αν σου λέει ο κλασικός αμερικανικός γαμήλιος όρκος «in richness or poor, in sickness or health» και τα σχετικά, «till death do us part». Την ασθένεια την αντέχει η σύζυγος. Το πολύ-πολύ να πεθάνεις και να μείνει μόνη με την περιουσία. Την απώλεια του σκάφους, όμως, δεν τη συγχωρεί. Είναι εθισμός το χρήμα, τονίζουν οι ψυχοθεραπευτές του East Village, που κάνουν τελευταία χρυσές δουλειές με τόσους άνδρες που είδαν σε ένα χρόνο τον τραπεζικό λογαριασμό και την αγάπη της συμβίας τους να εξανεμίζονται σε τέλειο συγχρονισμό. Κάτι μας είπες τώρα, γιατρέ. Για τη γυναικεία φύση θα πεις κανένα γαλλικό;

Μη δυσανασχετείτε, κυρίες μου. Τα στοιχεία δεν ψεύδονται. Το χειρότερο, δε, είναι ότι έχουμε κατά βάθος συνείδηση της πραγματικότητας. Ξέρουμε πως για τη μεγάλη υμών πλειονότητα μετράμε ως αρσενικά σε ευθεία αναλογία με την επιτυχία των πρακτικών εγχειρημάτων μας. Ότι πραγματική ισότητα ποτέ δε θα υπάρξει, διότι είναι σχεδόν εγγεγραμμένο στο γονίδιο του φύλου σας να περιμένετε το χόμο σάπιενς με το θήραμα που θα γίνει γούνα και τροφή – όχι πνευματική.

Αλλά κι εμείς έχουμε το βλακο-ρομαντισμό στο αίμα μας. Λέμε πως μας θέλετε για τον πλούτο της ψυχής μας, για το παιγνιώδες του νου μας. Φαντασιωνόμαστε ότι βρίσκουμε τις εξαιρέσεις. Κι ύστερα κάθεται η στραβή και πολλοί προσγειωνόμαστε ανώμαλα. Και τότε έρχεται η ώρα της δικής μας κρίσης: Κάποιοι επαναπροσδιορίζουν κριτήρια και ξαναδοκιμάζουν. Όσοι υστερούν σε περίσσευμα πίστης και ψυχή μαχητή, μεταμορφώνονται σε πιπινομάχους πενηντάρηδες, εμπρός στο δρόμο που χάραξε ο Αλέξης Κούγιας.

CITA DE ATENAS

Η ρωσίδα τσατσά είναι καλά στο Μεταξουργείο. Λέει δεν άλλαξε η περιοχή δώδεκα χρόνια που δουλεύει εκεί. Η Ελλάδα άλλαξε. Όλα ακρίβυναν. Η ιερόδουλη συμφωνεί και προτρέπει να ολοκληρώσω. "Τέλειωνε, μωρό μου. Εχω δουλειά." Έχει μπει πελάτης και κοιτάει περίεργα. Οι πόρνες έχουν πρόβλημα με Κούρδους και Πακιστανούς. "Δεν ξέρουν τί είναι γυναίκα."

Στα εκατό μέτρα το αιγυπτιακό καφενείο είναι kurdish iraqi. Με πέντε χιλιάδες δολάρια περπατάς από τη Μοσούλη ως την ακτή της Τουρκίας, σε ξερνάνε στην Ελλάδα, τρως τρείς μήνες αυτόματα, βγαίνεις με χαρτιά που ανανεώνεις σε τρεις μήνες και που δε σου επιτρέπουν να δουλεύεις. Ο Άρης, δηλαδή Αλί, είναι εδώ έξι χρόνια. Μόνο αυτός δέχεται να μιλήσει σε μικρόφωνο απ'όλο το καφενείο. Σπαστά ελληνικά-σπαστά αγγλικά οι άλλοι και με το βλέμμα κάτω. Δείχνουν κάποιον που ήταν φυλακή στο Ιράκ, αλλά αυτός δε μιλά.

Ο Γιάννης ο περιπτεράς στην πλατεία Μεταξουργείου τά'χει δει όλα. Μέρα μεσημέρι κι ο άλλος τρικλίζει δίπλα στα περιοδικά. Λέει στα διακόσια μέτρα είναι η τροχαία. Μπάτσοι πουθενά. Μόνο για κλήσεις μια φορά το μήνα. Η κυρία Ελένη κλείνεται μέσα απ'τις οκτώ. Της λές τη λέξη δήμος και κυριολεκτικά γελάει. Οι μόνιμοι κάτοικοι του μεταξουργείου είναι καλοί άνθρωποι μιας χαμένης Αθήνας - το πιστοποιεί.

Γκέτο. Σκόρπια κινέζικα ρουχάδικα. Τα κινέζια δε μιλούν που να χτυπιέσαι κάτω. Φτωχοτρέντηδες και σε κοιτάνε σα χάνοι χαμογελαστοί. Ανατολικά της Πειραιώς να περιμένεις Συρία, Κουρδιστάν, Ιράκ, Πακιστάν, Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο. Πηγαίνουν σε μικρές ομάδες. Στην περιοχή συμβαίνουν συχνές επιθέσεις με σκοπό τη ληστεία. Κυρίως εναντίον γυναικών.

Δυτικά, το χάος. Το φαρ γουέστ των Γερανίου και Σοφοκλέους. Ζητάδες στη διχάλα δέκα μέτρα από συμβολή Πειραιώς. Φουσκωτοί και γυαλιστεροί. Ένας παραδέχεται ότι το κέντρο έχει πρόβλημα: Αλλοδαποί και μικροεγληματικότητα, διακίνηση και ανδρική πορνεία. Για ζητάς εκφράζεται αξιοπρεπώς.

Πας να χωθείς πιο μέσα στα στενά κι ακούς γυναικείες κραυγές. Μια τελειωμένη περίπτωση ανθρώπου κυνηγά έναν πακιστανό φωνάζοντας "βοήθεια, η τσάντα μου, βοήθεια". Οι ζητάδες τον βουτάνε επί τόπου. "Πίσω τα χέρια." Τον έχουν στα γόνατα. "Δε μιλάμε τώρα αγορίνα." Φωνές, κακό. Ο ηλίθιος, τρεις μπάτσοι σ'όλη την περιοχή κι έπεσε πάνω τους.

Για κάποιο περίεργο λόγο, στο κυνηγητό βοηθά ένας χρήστης που δεν είναι ακόμα του θανατά. Οι φίλοι του τελειώματα, του λένε στην αρχή να μη μιλήσει. "Ρουφ-ρουφ." Ο τύπος είναι φτιαγμένος. Θέλει επίμονο μπίρι-μπίρι και ψηστήρι για να πατήσεις rec. Όταν το πατάς, βγαίνει ποταμός.

Άμα κάνεις να μπεις Γερανίου, βάλε τσάντα από μπρος και τα γυαλιά σου όχι να κρέμονται. Κι ας μη φοράς ρολόι, κι ας μην έχεις μαζί σου κάρτες και χρήματα κι ας είσαι με βερμούδα και μονόχρωμο τισέρτ. Ελαφροχέρηδες παντού. Δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Στη γωνία πακιστανομπλαγκαντεσιανό κινητάδικο. Κλεπταποδόχοι, ξέρουν να συναρμολογούν κι από κομμάτια. Όχι όπλα. Μαχαίρια, ναι.

Οι Έλληνες έχουν σταματήσει να σπρώχνουν ηρωίνη απ'το ενενηνταπέντε. "Από τότε, τελειώσαμε εμείς." Τώρα για χάπια πας σε Έλληνα και για πρέζα σε μάυρο. Ο δρόμος λέει ότι "το μαχαίρι και το πεπόνι" τα έχει η αστυνομία. "Άπό άρρωστα παιδιά δεν μπορείς να περιμένεις πολλά πράγματα, ε;" Εκατό μέτρα πιο κάτω περπατάς και κάθε λίγο σκούροι νέγροι σου κάνουν νόημα αν ψάχνεσαι για ντηλ.

Για τους Σομαλούς της πλατείας Κουμουνδούρου το ντηλ άργησε μια ζωή. Ξεδοντιασμένοι, κοιμούνται σε χαρτοκιβώτια στα εγκαταλειμμένα παρτέρια της πλατείας, δυο βήματα από εκεί που το βράδυ τα πλούσια κορίτσια παρκάρουν το τζηπ και πάνε για εναλλακτική Αθήνα.